Malatya Turgut Özal Üniversitesi’ne bağlı Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan 2025 yılı ilk üç aylık kuru kayısı ihracat raporu, üretici ve ihracatçılar için dikkat çekici veriler sundu. Rapora göre, ihracat miktarı artmasına rağmen, gelir tarafında ciddi bir düşüş yaşandı.
Bin Tonluk Artış, Düşen Gelirle Gölgelendi
2025’in ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla kuru kayısı ihracatında bin tonluk artış kaydedildi. Ancak birim ihracat fiyatında yaşanan yaklaşık 1,25 dolarlık düşüş, toplam geliri ciddi ölçüde etkiledi.
Geçen yılın ilk çeyreğinde 114 milyon dolar olan toplam ihracat geliri, bu yılın aynı döneminde 94 milyon dolara gerileyerek yüzde 18’lik bir kayba işaret etti.
Mart Ayında Miktar Arttı, Gelir Geriledi
Raporda, Mart ayı verileri ayrıca ele alındı. Bu ayda ihracat miktarında yüzde 7 oranında artış gözlemlendi. Ancak birim ihracat fiyatının 4,7 dolar seviyesinde kalması, artan miktara rağmen geliri yukarı taşıyamadı.
Geçen yıl Mart ayında 37 milyon dolar olan gelir, bu yıl aynı ayda 31 milyon dolara düştü. Bu durum, artan ihracat hacmine rağmen fiyatlardaki düşüşün etkisini gözler önüne serdi.
Birim Fiyatlar Neden Geriliyor?
Uzmanlara göre, birim fiyatlardaki gerilemenin arkasında küresel talepteki dalgalanmalar, döviz kurundaki değişkenlik ve bazı pazarlardaki fiyat kırma politikaları yer alıyor. Özellikle büyük alım yapan ülkelerde rekabetin artması, fiyatları aşağıya çekiyor. Ayrıca üretici maliyetlerindeki artışın yeterince fiyatlara yansıtılamaması da gelir kaybının başka bir nedeni olarak gösteriliyor.
Malatya kayısısı, Türkiye’nin en önemli tarım ihracat ürünlerinden biri olmayı sürdürüyor. Ancak bu son rapor, sadece miktarı artırmanın yeterli olmadığını, asıl odak noktasının birim fiyat ve gelir optimizasyonu olması gerektiğini ortaya koyuyor. İhracatçıların ve üreticilerin artık daha fazla katma değerli ürünlere yönelmesi, markalaşma ve pazar çeşitlendirmesi gibi stratejik adımları gündemine alması kaçınılmaz görünüyor.
Sizce kuru kayısı ihracatında katma değeri artırmak için ne gibi adımlar atılmalı? Fiyat rekabetine dayalı değil, kalite ve markalaşma temelli bir strateji mümkün mü?
