Tüketici Güveninde Düşük Yükseklik
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın iş birliğiyle yürütülen Tüketici Eğilim Anketi sonuçları, Nisan ayında tüketici güveninin %1,4 artarak 80,5 değerine ulaştığını gösterdi. Bu yükselişle birlikte endeks, son on ayın en yüksek seviyesine çıkmış oldu. Ancak, geçen yılın aynı dönemine göre %8,1 oranında bir düşüşle, hala 100 puanlık “normal” sınır değerinin altında kalmaya devam ediyor.
Ekonomik Durum Algısı ve Gelecek Beklentileri
Seçimlerin ardından tüketicilerin ekonomiye dair algıları daha da kötüleşti. “Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde genel ekonomik durum” alt endeksi Mart ayında 49,9 iken, Nisan’da %16,5’lik bir düşüşle 41,6’ya geriledi. Bununla birlikte, “Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum” beklentisi %4,4 artışla 78,1’e çıkarak tüketicilerin gelecek döneme yönelik umutlarının arttığını gösteriyor.
Maddi Durum ve İşsizlik Beklentileri
Hanenin maddi durumuyla ilgili olarak da benzer bir tablo söz konusu. Mevcut maddi durum algısı düşerken, gelecek için maddi durum beklentisi %5 artışla 82,9’a yükseldi. Öte yandan, işsizlikle ilgili kötümserlik azalmakta; gelecek dönem için işsiz sayısına ilişkin beklentiler %2,9 düşüşle 74,9’a geriledi.
Refah Göstergeleri ve Enflasyon Beklentisi
Tüketici güvenindeki diğer önemli göstergeler ev ve otomobil satın alma eğilimleri. Konut satın alma ihtimali %5,7 artarak 11,3’e çıksa da bu değerler hala çok düşük. Otomobil alma beklentisi ise %7,2 düşüşle 17,8 oldu. Enflasyonla ilgili beklentilerde ise bir iyileşme gözlemleniyor; tüketici fiyatlarının gelecek 12 ayda düşeceği yönünde bir beklenti %5 artışla 56,2 değerine ulaştı.
Seçimler ve Tüketici Güveni
Tüketici güven endeksinin seçim sonuçları üzerinde de etkili olduğu düşünülüyor. Önceki seçimlerde, tüketici güveninin yüksek olduğu dönemlerde iktidar partileri lehine sonuçlar alınırken, endeksin düşük olduğu veya düşüşte olduğu dönemlerde muhalefet partileri kazanç sağladı. Mart 2024 yerel seçimlerinde de bu trendin etkili olduğu ve iktidarın oy kaybetmesinde tüketici güven düzeyinin rol oynadığı belirtiliyor.
Tüketici güven endeksinin bu yükselişi, özellikle ekonomik belirsizlikler ve sosyo-politik değişiklikler ışığında, Türkiye’deki tüketicilerin geleceğe dair umutlarını ve endişelerini yansıtan önemli bir gösterge olarak değerlendirilmekte. Ancak, gelecekte ekonomik iyileşme beklentilerinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, tüketicilerin mevcut durumlarını nasıl etkileyeceği büyük bir merak konusu.
