Efes Antik Kenti: Geçmişin İzleri
Antik dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı’na ev sahipliği yapan Efes, tarih öncesi dönemlerden başlayarak Helenistik, Roma, Bizans, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine ait izleriyle Anadolu’nun zengin tarihini gözler önüne seriyor. UNESCO Dünya Miras Listesi‘nde yer alan Efes Antik Kenti’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncülüğünde yürütülen “Geleceğe Miras Sonsuz Efes” projesi kapsamında kazı ve restorasyon çalışmaları yıl boyunca sürdürülmektedir.
Geçmişin en büyük turizm, ticaret ve liman kentlerinden biri olan Efes, 161 yıldır devam eden kazı çalışmalarıyla arkeoloji dünyasına önemli katkılarda bulunuyor. Henüz tamamı ortaya çıkarılmamış olmasına rağmen, antik kent geçmişin izlerini günümüze taşıyan önemli bir merkez olarak büyük bir ilgiyle ziyaret edilmektedir.
Ören Yerinde Gezi Rotası Değişiyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yürüttüğü “Geleceğe Miras Sonsuz Efes” projesi çerçevesinde ören yerinde kapsamlı düzenlemeler gerçekleştirilmektedir. Yeni ziyaret alanları ve gezi rotası değişimi içeren bu çalışmaların Kasım 2025’te tamamlanması öngörülmektedir.
Vedius Gimnazyumu’ndan başlayacak yeni rota, ziyaretçilere Efes Ören Yeri’ni daha önce hiç deneyimlemedikleri bir perspektiften keşfetme fırsatı sunacaktır. Stadyum Caddesi boyunca yürüyerek stadyumu görebilecek olan ziyaretçiler, kentin merkezi konumundaki antik tiyatrodan Liman Caddesi’nin ihtişamlı sütunları arasından ilerleyebilecek ve Liman Hamamı gibi önemli kompleks yapıları yakından inceleme imkanı bulacaklardır.
“Geleceğe Miras Sonsuz Efes” projesinin koordinatörü, Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serdar Aybek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni rotanın ziyaretçilere eşsiz bir deneyim sunacağını vurguladı. Aybek, çalışmaların özellikle Stadyum Caddesi’nde yoğunlaştığını belirterek, “Daha önce Efes’i ziyaret eden bir turist, artık çok daha farklı ve zengin bir gezi rotasıyla karşılaşacak.” dedi. Bu yeni rota sayesinde Efes’te daha önce çok bilinmeyen yeni bir alanın ziyaretçilere açılacağını ifade eden Aybek, “Stadyum Caddesi’ndeki sütunlar ve zemin kaplamaları, dönemindeki dokusuyla gün yüzüne çıkarıldı. Yeni planlanan giriş noktasından kentin kalbine, antik tiyatro ve Liman Caddesi ile kesişen çok önemli bir destinasyon oluşturduk. Caddenin kot düzenlemeleri ve devrik haldeki sütunların ayağa kaldırılmasıyla bu alan daha da zenginleşecek.” şeklinde konuştu.
Roma Hamamı Tekneleri Bulundu
Yürütülen çalışmalar sırasında, Roma hamamlarında kullanılan ve “labrum” olarak adlandırılan anıtsal bir tekne keşfedilmiştir. Bu eserin, Efes’teki büyük hamamlardan birinde kullanıldığı ve sonradan bölgeye taşındığı değerlendirilmektedir. Aybek, bu esere dair şu bilgileri paylaştı:
- “Labrum, özellikle Roma döneminde hamamların süs havuzu olarak işlev görüyordu. En güzel örneklerinden biri olan İmparator Nero’nun kullandığı labrum, Roma’daki Vatikan Müzesi’nde sergilenmektedir.”
- “Efes’teki bu eser, büyük ihtimalle kendi özgün yerinde değil, çünkü kaidesi ve oturtulduğu zemine baktığımızda buraya sonradan taşındığını anlıyoruz.”
- “Uzmanların üzerinde yapacağı çalışmalarla bunu ilerleyen zaman içinde netleştirmeyi ümit ediyoruz. Restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra eseri ziyaretçilerimize sunmayı planlıyoruz.”
